W filozofii chińskiej i zgodnie z rozumieniem taoistów niewidzialna siła życiowa, qi, przenika cały wszechświat, Niebo i Ziemię i wszystko jest nią wzajemnie połączone. Jako że kluczowym atrybutem natury jest zmienność, czy też przemiana, więc przepływ i zmiany qi odbywają się zgodnie ze zmianami zachodzącymi pomiędzy dwiema pozornie przeciwstawnymi, lecz komplementarnymi energiami, Yin i Yang. Idea ta obrazowana jest w diagramie Taiji, który wizualnie znają niemal wszyscy. Ogólnie mówiąc, yin cechuje aspekt żeński, ciemność, zimno, podczas gdy yang cechuje aspekt męski, jasność i gorąco. Yin można porównać do cienistej strony zbocza góry, yang zaś do słonecznej strony. Księżyc i słońce, żeński i męski, noc i dzień, zimno i gorąco – wszystko to są przykłady dwudzielności yin-yang. Wzajemny rozkład sił yin i yang ciągle zmienia się wraz z przechodzeniem jednej pory roku w drugą.
Diagram Taijitu
Diagram Taijitu jest często spotykany w starożytnych chińskich dziełach i pracach medycznych, ale nie wiadomo jeszcze, jak powstał. Kluczowe dowody jego powstania znaleziono w danych z obserwacji astronomicznych z czasów dynastii Han. Zaobserwowano, że charakterystyka zmienności krzywej długości dni i nocy jest zgodna z krzywą S diagramu Taiji i że najprawdopodobniej został on sporządzony zgodnie z rocznym rytmem dobowym, który uzyskano na podstawie obserwacji 24 okresów lunarno-słonecznych w starożytności.
Diagram Taijitu opisuje wzorzec, który jest uniwersalny i wieczny, zawierający w obrazie czarnej ryby (symbolizującej yin) i białej ryby (symbolizującej yang) uniwersalne prawa i zasady ograniczeń pomiędzy przeciwieństwami yin-yang, wzajemnego zastosowania, równowagi wzrastania i malenia, wzajemnej transformacji itd. Oczy ryb yin i yang wskazują, że związek między tymi dwiema zasadami jest złożony, nigdy nie są takie same i każda z nich zawiera w sobie potencjał, zalążek siły komplementarnej - yin zawiera w sobie yang, a yang zawiera w sobie yin.
Duan Wu, Podwójny Piąty Dzień
Jest to data Festiwalu Smoczych Łodzi, przypadająca w pobliżu przesilenia letniego i jest ona zmienna, związana z kalendarzem księżycowym. Jest to piąty dzień piątego miesiąca księżycowego i dzień ten nazywany jest Podwójnym Piątym Dniem lub Duan Wu. W tym roku przypada 3 czerwca, w innych latach zaś zbiega się z przesileniem letnim lub jest tuż przed nim.
Festiwal, obecnie obchodzony jako święto zabawy i rywalizacji w łodziach na rzece, wyewoluował z dawnych praktyk honorowania smoka rzecznego, który był postrzegany jako dobroczynny duch wód. W chińskim rozumieniu harmonii smok reprezentował zasadę yang. Ludzie dawnych czasów wierzyli, że smok rzeczny kontroluje deszcz i dlatego czczono go w okresie przesilenia letniego. Proszono smoka o zrównoważone opady deszczu, wystarczające do zapewnienia dobrych zbiorów, bez ulew, który prowadziłby do powodzi.
Dzień ten, wyznaczany rytmami księżyca, był jednym z wielu ważnych dni na mapie kalendarza księżycowego, którym ludzie dawnych czasów posługiwali się, aby znać właściwe pory siania, zbiorów, czasy przymrozków i pojawienia się pory deszczowej, okresy migracji dziko żyjących zwierząt.
Według medycyny chińskiej liście niektórych ziół leczniczych, jak np. bylicy, najlepiej jest zbierać około piątego dnia piątego miesiąca księżycowego. Uważa się, że to właśnie wtedy moc ziół wzniosła się do najwyższych części rośliny, łodygi i liści, wchłonęła największą ilość energii yang i dzięki temu leczniczo będzie najbardziej skuteczna. Dlatego też bylicę służącą do moksoterapii najlepiej zbierać właśnie w tym okresie. Po nim siły życiowe rośliny zaczną opadać z powrotem do korzeni.
Przesilenie letnie
Na półkuli północnej przesilenie letnie przypada 21 czerwca – jest to najdłuższy dzień w roku. Ten czas w tradycyjnej kosmologii charakteryzuje się zmianą położenia pomiędzy dwoma siłami yin i yang. Wraz z nadejściem przesilenia letniego zasada yang osiąga punkt kulminacyjny swojego wzrostu i zacznie maleć, a zasada yin stopniowo zacznie rosnąć.
Według taoistów kluczem do zachowania i odzyskania zdrowia jest równowaga sił yin i yang w naszym ciele, jako systemie energetycznym. Funkcjonowanie wszystkich organizmów żywych jest zakorzenione w kosmicznej dynamice yin-yang. Zdrowie to harmonijna integracja i optymalizacja wszystkich systemów energetycznych. Oznacza to, że wszystkie organizmy żywe osiągają głęboki zdrowotny dobrostan jedynie poprzez harmonizację z wszechobecną dynamiką makro-kosmiczną, w której są one umiejscowione. W tradycyjnej medycynie chińskiej najważniejszą dynamiką makro-kosmiczną są pozycje słońca i księżyca, planet i pór roku. W przyrodzie zachodzi cały zakres relacji przyczyn i skutków wynikających z oddziaływań yin i yang, rozumiany jako organiczny system różnorodnych procesów. Gdy więc w globalnym środowisku zachodzi jakaś zmiana, nieuniknione jest, że wywoła ona synchroniczną reakcję na inne procesy. Jesteśmy mikrokosmosem w makrokosmosie. Istotne, aby dążyć do równowagi, unikając nadmiaru i niedoboru.
Dao Nieba jest jak napinanie łuku.
– Laozi Daodejing, 77
Wysokie sprowadza w dół,
Niskie wznosi do góry,
Zmniejsza czego za dużo,
Zwiększa czego za mało.
Jeśli więc zimą mieliśmy mało ruchu, to lato jest czasem pełnego uruchomienia ciała; co zimą było napięte, latem może się rozluźnić; co było zamknięte, może teraz się otworzyć w cieple słońca, co było skrócone, może się wydłużyć. Ważne aby, jak przy każdej zmianie, przechodzić przez nią płynnie. Lato to pora pełni yang, ekspansji i rozkwitu, także ekspansji wewnętrznej przestrzeni umysłu. Kulminację Yang można wykorzystać jako falę nośną dla zamanifestowania się zalążków wcześniejszych pomysłów i idei a także ustabilizowania praktyki qigong i poprowadzenia jej dalej, wykorzystując bardziej otwarte ciało i możliwość ćwiczenia częściej na zewnątrz, w naturze. Jednocześnie narządem wewnętrznym skojarzonym z tą porą roku jest serce. Serce jest siedzibą shen i z tej racji serce pełni szczególną rolę, gdyż jest władcą także emocji, myśli i ducha. Dbanie więc, aby było pogodne i wolne od złości, w równowadze wobec yang dominującego wtedy w środowisku, pomoże zachować zdrowie, gdyż wzburzone serce rozregulowuje działanie całego systemu.
Ćwicz dużo na wolnym powietrzu, forma „Ręce jak Chmury – Pięć Kierunków” to nie tylko najprostsza forma taiji i medytacja w ruchu, ale fenomen kosmiczny. Jeśli będziemy się w nią regularnie zanurzać, pomoże nam skontaktować się z archetypowym, uniwersalnym wzorcem zmian pór roku, przesileń, równonocy, z czymś wyjątkowym w sobie i w naturze rzeczy.
Yang w pełnym rozkwicie, jak w czasie naszego sierpniowego Obozu Letniego, pomoże nam otworzyć wszystkie stawy ciała i uelastycznić oraz wydłużyć tkanki, ścięgna i wiązadła. Sześć Ćwiczeń Smoka, nauczane na Obozie będzie idealnym narzędziem do osiągnięcia tego celu.
Udanego lata i dobrej qi!!
